Blog honi buruz

Blog honen helburua fisika eta matematika gaiak, nahiz eta teknikoki konplexuak izan, hizkuntza errazean irakurlego zabalarentzat iristaraztea da, euskaraz. Azken berriez baino gehiago arlo hauen gai interesgarrienetaz, sakonenetaz, eta harrigarrienetaz arituko gara. Hala nola, erlatibitatea, mekanika edo fisika kuantikoa, korden teoria, errealitatea, zenbakien teoria, eta abar luze bat. Euskara izango da gure hizkuntza, sarean dauden euskarazko baliabide urriekin bat eginez.

Eta txioka hemen: https://twitter.com/mendibero


Iruzkinak

Argitaratu iruzkina

Sartu hemen zure iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

Mekanika kuantikoaren ziurgabetasun printzipioa

Irudia
Heisenbergen ziurgabetasun printzipioak dio objektu baten propietate fisiko bikote batzurentzat, ezinezkoa dela biak une berean zehaztasun osoz neurtzea. Fisika kuantikoaren muin-muinean dagoen printzipioa da, eta edonork ulertzeko moduan azaltzen saiatuko gara. Fisika kuantikoak, izenarekin bakarrik, beldurra ematen du. Fisikan aditua ez den edonorentzat magia beltzaren pareko da, eta zientzia fikziozko telesail eta filmetan ( Devs edo Coherence gomendagarrietan adibidez) erakusten zaiona da gehienentzat fisika kuantikoarekin duten kontaktu bakarra. Dena den, ondo azalduz gero ez da dirudien bezain zaila, eta horretan saiatuko gara blog honetan, beste gauza askoren artean. Bere zailtasunaren arrazoi handiena gure intuizioaren aurkako portaerak deskribatzen dituela da, eta gure eguneroko esperientzian oinarrituta sinestezinak egiten zaizkigun efektuak esplika ditzakeela. Adibidez, fisika kuantikoaren arabera mahai gainean dagoen liburuak bat batean mahaia zeharkatu dezake eta lur
Gehiago ikusi »

Un día vi una vaca: integrazioaren azalpena

Irudia
“Un día vi una vaca vestida de uniforme”. Hala ikasi genuen askok integrazio teknika baten izena. Nahiz eta irakasgaia euskaraz izan, esaldi aproposa zen espresio matematikoa buruz ikasteko. Teknika bera, eta zergatik eta noiz erabili, erabateko misterioa zen. Argitu dezagun! Matematiketan, funtzioen integrazioa gai zaila izan da betidanik. Integrazio teknika asko daude, baina ez da garbi egoten bakoitza ze kasutan erabili behar den. Teknika horietako bat zatikako integrazioa da, eta bere esaldi mnemoteknikoko lehen hizkiak erabiliz, hau da bere espresioa: \[ \int udv=uv-\int vdu \]  Horrela ikusita, ez da garbi geratzen zergatik funtzionatzen duen integralak ebazte aldera, ezta ere noiz erabiltzea komeni den. Modu bisualean bere esanahia ikusiz gero, berriz, ez du batere misteriorik! Demagun integral zail xamar bat dugula ebazteko. Integral mugatuen emaitza, gogoratu, integral barnean dagoen funtzioaren eta $x$ ardatzaren artean dagoen azalera da. Adibide bezala $y=\ln x$ funtzioa
Gehiago ikusi »

Mareak eta ilargia - Ez doaz elkarrekin

Irudia
Itsas mareak azaltzeko erakutsi izan zaizkigun irudietan ikusten da nola itsasgora ematen den ilargia justu gainean dugunean edo justu Lurraren beste aldean dagoenean. Baina, ilargiaren datuak eta mareenak alderatzen baditugu, ikusiko dugu hau ez dela gertatzen eta ordu batzutako aldea dagoela bi gertaeren aldean. Zergatik? Aztertzeko kasu errazena hartuko dugu. Demagun ilargi betea dugula: ilargia eta eguzkia Lurraren aurkako aldeetan egongo dira, eta ilargia justu gainean izango dugun unea gauaren erdia izango da. Esan bezala, aurreko irudia begiraturik eta irudi honekin beti azaldu izan zaigun bezala, une horretan itsasgora izan beharko genuke. Egiazta dezagun, www.timeanddate.com webguneko datuak erabiliko ditugu. Azaroak 19a hilbete izan zen. Egun horretan, ilargiak aurreko gaueko 0:36etan igaro zuen gure meridianoa; ordu horretan zegoen gure pare-parean. Beraz, esperoko genuke itsasgora ere ordu horretan izatea. Taulak begiratuz, ordea, ikusi dezakegu Donostian 4:11etan eman zel
Gehiago ikusi »